زمینه ها و عوامل گسترش شیعه امامیه در کشمیر

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تاریخ اهل‌بیت(ع)، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعة المصطفی(ص)، پاکستان. mohammad_ maqbool hajam @miu.ac.ir

2 گروه تاریخ اهل‌بیت(ع)، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعة المصطفی(ص)، قم، ایران. (hosein_abdolmohamadi@miu.ac.ir)

3 گروه تاریخ اهل‌بیت(ع)، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعة المصطفی(ص)، قم، ایران Nasser_ Bagheri Bidhandi@miu.ac.ir

10.22034/mte.2024.18310.1812

چکیده

«کشمیر» سرزمینی است مورد منازغه میان هند و پاکستان که دین اسلام و مذهب تشیع از اوایل قرن هشتم هجری قمری در آن راه‌یافته و با استقبال مردمان آن مواجه شده است. گرایش به تشیع امامی در نقاط مختلف این سرزمین، همواره رو به ‌فزونی بوده و به ‌مرور زمان، مذهب شیعه امامیه پایه‌های محکمی در این نقطه جغرافیایی به‌ دست آورده است. مسئله اصلی که این پژوهش به‌دنبال حل آن است، بررسی زمینه‌ها و عوامل گسترش شیعه امامیه در منطقه کشمیر است. استفاده بهینه از ظرفیت‌های آن در جهت نشر معارف قرآن و اهل بیت (ع) و گسترش بیش از پیش مذهب شیعه امامیه، منوط به کشف و تبیین پیشینه تاریخی اسلام و تشیع در این خطّه می‌باشد. ازاین‌رو، مقاله حاضر کوشیده است با بهره‌گیری از روش توصیف و تحلیل، به بررسی این موضوع اهتمام ورزد. یافته‌های تحقیق نشان داده است که گرایش باطنی و صوفیانه مردم کشمیر، زمینه اصلی گرایش آنان به اسلام و تشیع بوده و عوامل زیر، در گسترش تشیع در این مکان نقش اساسی داشته است: فعالیت‌های دینی، علمی و فرهنگی مبلغان و صوفیان، حاکمیت حاکمان شیعی، انقلاب اسلامی ایران و فعالیت-های نسل جدیدی از عالمان تربیت یافته در قم و نجف.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Backgrounds and factors of expansion of Shia Imamia in Kashmir

نویسندگان [English]

  • Mohammad Maqbool Hejam 1
  • Hossein Abdulmohammadi 2
  • Nasser Bagheri Bidhendi 3
1 Ph.D. student of Ahl al-Bayt (AS) History, Islamic History and Civilization Complex, Al-Mustafa University (AS), Pakistan.
2 Ahl al-Bayt (AS) History Department, Islamic History and Civilization Complex, Al-Mustafa University (AS), Qom, Iran. (hosein_abdolmohamadi@miu.ac.ir)
3 Ahl al-Bayt (AS) History Department, Islamic History and Civilization Complex, Al-Mustafa University (AS), Qom, Iran.
چکیده [English]

"Kashmir" is a disputed land between India and Pakistan, where Islam and Shia religions have been introduced since the beginning of the 8th century AH and have been welcomed by its people. The tendency towards Imami Shiism in different parts of this land has always been increasing and over time, the Imami Shia religion has gained strong foundations in this geographical point. The main problem that this research seeks to solve is the investigation of the grounds and factors of the expansion of Shia Imamia in the Kashmir region. The optimal use of its capacities in the direction of spreading the teachings of the Qur'an and Ahl al-Bayt (AS) and expanding the Shia Imamiyya religion further depends on the discovery and explanation of the historical background of Islam and Shiism in this region. Therefore, the present article has tried to investigate this issue by using the method of description and analysis. The findings of the research have shown that the esoteric and Sufi orientation of the people of Kashmir was the main reason for their orientation towards Islam and Shiism, and the following factors played an essential role in the spread of Shiism in this place: the religious, scientific and cultural activities of missionaries and Sufis. , the rule of Shiite rulers, the Islamic Revolution of Iran and the activities of a new generation of scholars trained in Qom and Najaf.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shia Imamia
  • causes and factors of expansion
  • Kashmir
  1. قرآن

    1. ابن فارس، احمد بن فارس (1422)، معجم مقایس‌اللغه، بیروت، دار الحیاء التراث العربی، چاپ اول.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414)‏، لسان‌العرب‏، بیروت‏، دار صادر، چاپ سوم‏.
    3. آفتاب اصغر (1992)، ارمغان کشمیر، [بی‌جا]، انتشارات فاران.
    4. ابن خلدون، عبدالرحمان ابن محمد (1352)، مقدمه ابن خلدون، ترجمه پروین گنابادی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    5. ابن خلکان، احمد بن محمد (1984)، مقدمه ابن خلدون، بیروت، دارصادر.
    6. جواهر لعل نهرو (1383)، نگاهی به تاریخ جهان، ترجمه‌ی محمد تفضلی، تهران، امیرکبیر.
    7. تاپار، رومیلا (1386)، تاریخ هند، قم‏، نشر ادیان، چاپ اول‏.
    8. حسینی کشمیری، سیدمحسن [بی‌تا]، دانش‌نامه شیعیان کشمیر، مرکز احیاءآثار بر صغیر (شیعه کراچی)، چاپ اول.
    9. حسین، الطاف (1372)، کشمیر بهشت زخم خورده، ترجمه‌ی فریدون دولت‌شاهی، تهران، موسسه اطلاعات، چاپ اول.
    10. حسن‌شاه (2002م)، تاریخ حسن، ترجمه کشمیری، ترجمه، احمد شمس‌الدین، جامع ایند، کشمیر آکادمی آف آرت کلچر ایند، لینگویجز، سرینگر.
    11. حداد عادل، غلام‌علی (1387)، دانش‌نامه جهان اسلام، تهران، چاپ اول.
    12. ددّمری، محمداعظم [بی‌تا]، واقعیات کشمیر، ترجمه احمد شمس‌الدین، جامو ایند کشمیر اسلامیک سنتر سرینگر کشمیر.
    13. رادفر ابوالقاسم (1385)، کشمیر ایران صغیر، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول.
    14. رضوی، سیداطهرحسین (1376)، شیعه در هند، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ اول.
    15. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم (1415/ 1995)، الملل والنحل، بیروت، دارالمعرفة.
    16. ظفر، سیده اشرف (2007م)، میر سیدعلی همدانی، مدینه چوک، گاو کدل سرینگر، کشمیر.
    17. کشمیری، محمدعلی، تحفة الاحباب، ترجمه‌ی محمدرضا آخوندزاده، شاه ایند سنزفچیتر جی رود اردو بازار لاهور.
    18. گلزار متو، غلام محمد (1389)، تاریخ شیعیان کشمیر، اداره امام زمان(عج) محله مقدم پوره شالن.
    19. مفید، محمدبن محمدبن عمان (1370ق/ 1330)، اوائل‌الوقالات فی‌المذاهب والمختارات، با مقدمه شیخ‌الاسلام زنجانی، قم، مکتبه الداوری افست از چاپ دوم تبریز، واعظ چرندابی.
    20. فیومی، احمد بن محمد مقری (1405ق)، المصباح المنیر، چاپ اول، قم، ناشر، دار الهجره.
    21. فوق، محمدالدین (2014)، مکمل تاریخ کشمیر، محقق: محمد بابر جاوید، دهلی، فرید بکدپو (پرائویت) لمیتد.
    22. _________ (2002)، تاریخ اقوام کشمیر، گلشن پبلشرز، مدینه چوک، گاو کدل سرینگر کشمیر.
    23. قرشى، سید على‌اکبر (1371)، قاموس قرآن، تهران‏، دارالکتب‌الاسلامیه‏، چاپ ششم.
    24. همدانی، حکیم صفدر، تاریخ شیعیان کشمیر، امام حسین ریسرچ اپند پبلشنگ سنتر سرینگر کشمیر.
    25. مجهول‌المؤلف (1982م)، بهارستان شاهی، تنظیم دکتر اکبر حیدری، انجمن شرعی شیعیان، جامو و کشمیر.
    26. ریاض، محمد (1370)، احوال و آثار و اشعار میر سید علی همدانی.
    27. مظفر، علامه محمدحسین (1384)، تاریخ شیعه، ترجمة دکتر سید محمد باقر حجتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    28. متو، غلام محمد (1377)، نقش چک‌ها در ترویج تشیع در کشمیر، سخن تاریخ، سال سوم، شماره هفتم.
    29. موسوی، سید محمدباقر، اختر درخشان، اکرم حسین پریس پرهلا گهات بنارس هند.
    30. ناصری، حمیدرضا (1379)، کشمیر، حال، گذشته، آینده، موسسة نشر تحقیقات ذکر، چاپ اول.