رابطه وحدت و احیای تمدن اسلامی در اندیشه طه جابرالعلوانی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تاریخ تمدن اسلامی، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، پاکستان

2 گروه تاریخ تمدن اسلامی، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران

10.22034/mte.2023.13718.1630

چکیده

وحدت امت از مهم ترین الزامات تحقق تمدن اسلامی در دوران معاصر است. از این رو تمامی اندیشمندان تمدن گرای مسلمان، به لزوم وحدت امت اعتقادی راسخ دارند. اما مهم ترین چالش، تبیینی است که فرایند تحقق وحدت را ترسیم و برای مقابله با چالش تفرقه در جامعه اسلامی سازوکار ارائه بدهد به گونه ای که منجر به تحقق تمدن اسلامی شود. از این رو مسئله پژوهش حاضر آن است که از دیدگاه العلوانی به عنوان اندیشمندی وحدت نگر و تمدن گرای مسلمان چه نوع رابطه میان وحدت و تمدن وجود دارد؟ این نوشته با مراجعه به آثار العلوانی به تبیین اندیشه وی پرداخته است. نتیجه اینکه العلوانی پروژه وحدت را از طریق بازسازی امت در عرصه مفهوم و واقع دنبال کرده است. از نظر وی درک گسترده و عمیق از مفهوم امت، رسالت جهانی آن و الزامات آن اساسی ترین نکته آغاز است و برای تحقق آن گام هایی ازجمله ترسیم روش اجتهادی یکسان، وحدت بنایی قرآن و سنت با محوریت قرآن و با درنظر گرفتن منهج فراگیر مقاصدی را پیشنهاد داده است. او وحدت فکری را با هدف تحقق مقاصد کلان در جهان مبنای تحقق تمدن اسلامی قرار داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The relationship between unity and revival of Islamic civilization in the thought of Taha Jaber al-Alawani

نویسندگان [English]

  • Mohammad Fargan 1
  • Seyid Riza Mehdi Nejad 2
1 Department of History of Islamic Civilization, Islamic History and Civilization Complex, Al-Mustafa Al-Alamiya Community, Pakistan
2 Department of History of Islamic Civilization, Complex of History of Syrah and Islamic Civilization, Al-Mustafa Al-Alamiya Community, Qom, Iran
چکیده [English]

The unity of the Ummah is one of the most important requirements for the revival of Islamic civilization in the contemporary era. Therefore, all Muslim civilization thinkers have a strong belief in the necessity of the unity of the Ummah. But the most important challenge is to explain the process of realizing unity and provide a mechanism to face the challenge of division in the Islamic society in a way that leads to the revival of Islamic civilization. Therefore, the problem of the present research is what kind of relationship between unity and civilization exists from Al-Alwani's point of view as a unificationist and civilizationist Muslim thinker? This article explains Al-Alwani's thoughts by referring to his works. The result is that al-Alwani has pursued the project of unity through the reconstruction of the Ummah in the field of concept and reality. According to him, a broad and deep understanding of the concept of the Ummah, its global mission and its requirements is the most basic starting point, and to realize it, steps such as drawing the same method of ijtihad, the unity of building the Qur'an and the Sunnah with the Qur'an as its center and considering the comprehensive approach has suggested He has made intellectual unity with the aim of realizing the grand goals in the world as the basis for the realization of Islamic civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Taha Jaber al-Alwani
  • the unity of the method of knowledge
  • the reconstruction of the ijtihad approach
  • the reconstruction of the Ummah
  • the centralality of Quran
  • the revival of Islamic civilization
  • the Islamic grand goals

Creative Commons License

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

  1. قرآن کریم

    1. ابوحلیوة، ابراهیم سلیم(۲۰۱۱)، طه جابر العلوانی تجلیات التجدید فی مشروعه الفکری، مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الاسلامی، بیروت، چاپ اول،
    2. بابایی، حبیب الله،(۱۳۹۵) «چیستی تمدن در فلسفه؛ عناصر ماهوی تمدن در نظریه های برخی فیلسوفان معاصر»، نقد و نظر، سال بیست و یکم، شماره ۴.
    3. حسینی، سید حسن(۱۳۹۵ش)، تمدن پژوهی، مطالعات مفهومی تمدن اسلامی، چ١، تهران، جامعه شناسان.
    4. حمدوش، وائل(٢٠٠٨)، نحو منهجیة معرفیة قرآنیة: قراءة فی دراسات طه جابر العلوانی القرآنیة، سایت الملتقی.
    5. خسروپناه، عبدالحسین(١٣٩١)، اسلامی سازی معرفت، دانشگاه اسلامی، سال شانزدهم، ش ۵۰.
    6. فراهیدى، خلیل بن احمد‌(١٤١٠) کتاب العین، تحقیق: دکتر مهدى مخزومى و دکتر ابراهیم سامرائى‌، چاپ دوم، قم، نشر هجرت‌.
    7. صاحب بن عباد، اسماعیل(1414)، المحیط فی اللغة، تحقیق: محمد حسن آل یاسین، ، چاپ اول، عالم الکتب، بیروت،
    8. طریحى، فخر الدین بن محمد(1375ش) ، مجمع البحرین، تحقیق: حسینی اشکوری احمد، چاپ٣، انتشارات مرتضوی، تهران.
    9. عشماوی، عماد الدین(بی تا)، مفهوم الحضارة فی بناء العمران الاسلامی عند الدکتور طه العلوانی، مفهوم الامة نموذجا، مرکز نما للبحوث و الدرسات.
    10. العلوانی، طه جابر(۱۹۸۷)، ادب الاختلاف فی الاسلام، چ٣، المعهد العالمی للفکر الاسلامی، هرندن ورجینیا.
    11. العلوانی، طه جابر(۲۰۰۷)، ابعاد غائبة عن فکر و ممارسات الحرکات الاسلامیة المعاصرة، چ٢، دار السلام، مصر.
    12. العلوانی، طه جابر، إسقاطات التراث على الواقع قیمة العدل، سایت رسمی العلوانی،
    13. العلوانی، طه جابر(٢٠٠١الف)، اصلاح الفکر الاسلامی، چ١، دار الهادی، بیروت.
    14. العلوانی، طه جابر(۲۰۰۳الف)، الازمة الفکریة و مناهج التغییر، چ١، دار الهادی، بیروت.
    15. العلوانی، طه جابر، التقریبُ بین المذاهبِ ودعائمُه، سایت رسمی العلوانی.
    16. علوانی، طه جابر(۲۰۰۳)، الخصوصیة و العالمیة فی الفکر الاسلامی، دار الهادی، بیروت، چاپ اول
    17. العلوانی، طه جابر، المنهج القرآنی لإعادة بناء الأمة وتوحید کلمتها، سایت رسمی العلوانی،
    18. العلوانی، طه جابر، الوحدة العربیَّة ضرورة حتمیَّة، سایت رسمی العلوانی،
    19. العلوانی، طه جابر، تفکک مفهوم الامة و ضرورة المراجعة، برگرفته از سایت رسمی العلوانی.
    20. علوانی، طه جابر، (۱۹۹۶)حاکمیة القرآن، المعهد العالمی للفکر الاسلامی، هرندن ورجینیا.
    21. العلوانی، طه جابر، مفهوم الأمَّة وواقعها، برگرفته از سایت رسمی العلوانی.
    22. العلوانی، طه جابر(۲۰۰۵الف)، مقاصد الشریعة، چ٢، دار الهادی، بیروت.
    23. العلوانی، طه جابر، مقاله «الامن»، سایت رسمی العلوانی.
    24. العلوانی، طه جابر، مقاله «التشیع العلوی و التشیع الصفوی»، سایت رسمی العلوانی.
    25. العلوانی، طه جابر، مقاله «العدل والعدالة»، سایت رسمی العلوانی.
    26. العلوانی، طه جابر(۲۰۰۵)، مقدمه بر کتاب منی ابوالفضل تحت عنوان «الامة القطب»، چ١، مکتبة الشروق الدولیة، قاهره.
    27. العلوانی، طه جابر(۲۰۰٦)، لسان القرآن و مستقبل الامة القطب»، چ١، مکتبة الشروق الدولیة، قاهره.
    28. العلوانی، طه جابر،(۲۰۰١)، مقدمه فی اسلامیة المعرفه، چ١،دار الهادی، بیروت.
    29. العلوانی، طه جابر،(۲۰۱۷) من ادب الاختلاف الی نبذ الخلاف، چ١، المعهد العالمی للفکر الاسلامی، هرندن ، ورجینیا.
    30. العلوانی، ماذا خسر الإسلام بدخول الفرق والأحزاب فیه، سایت رسمی العلوانی،
    31. عیوضی، محمد رحیم/خاکی، حسن ناصر،(۱۳۹۶) «روند فکری وحدت جهان اسلام در اندیشه متفکران مسلمان»، فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، ش۱۲.
    32. معین، محمد(۱۳۸۴)، فرهنگ فارسی(متوسط)، چ٢٢، تهران: انتشارات امیر کبیر.
    33. موحدی ساوجی، محمد حسن(۱۳۹۸)، همگرایی اسلامی در قرآن، چ١، قم، انتشارات دانشگاه مفید.
    34. مهدی نژاد، سید رضا(۱۴۰۰)، رابطه دین و تمدن در اندیشه متفکران مسلمان، چ١، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی.

     

    منابع الیکترونیکی:

    https://taqrib.ir

    https://alwani.org

    https://rasekhoon.net

    https://iict.ac.ir

    https://almultaka.org