ایران جولانگاه آلمان، در جنگ جهانی اول (1914-1918م/1297-1293ش) واکاوی حضور آلمان ها با رویکرد نظریه نفوذ

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه تاریخ، واحد یادگار امام خمینی(ره)، شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه تاریخ، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 - استادیار گروه تاریخ، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

وقوع جنگ جهانی اول بین دول مغرب زمین کشورهای مختلف دنیا را متأثر کرد. ایران نیز چون برخی از دیگر کشورها نتوانست از تأثیرات این جنگ برکنار بماند و این نزاع پیامدهای متعددی برای ایران به همراه داشت که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها نفوذ آلمان‌‌ها در ایران بود که توانست مسیر تاریخ معاصر ایران را به‌ شدت دستخوش تغییر و تحول کند. مساله این پژهش بررسی نفوذ آلمان و نحوه ی این نفوذ در ایران است. برای بررسی این مسئله سوال پژوهش این است که راه و یا عوامل نفوذ آلمان در ایران چه بوده است؟ با اتکا بر نظریه نفوذ می توان این فرضیه را مطرح نمود که آلمان سعی داشته از روش های مختلف بر ابعاد متعدد جامعه ایران تاثیر بگذارد. در این روند عوامل سیاسی و نظامی دارای بیشترین کاربرد و تأثیر در گسترش نفوذ آلمان در ایران بودند. این پژوهش به شیوه کتابخانه ای و با تکیه بر روش تحقیقات تاریخی یعنی، توصیفی – تحلیلی درصدد پاسخ به سوال مطرح شده و درک عوامل موثر بر نفوذ آلمان‌ در جنگ جهانی اول در ایران است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the presence of the Germans in Iran, Germany's hotbed, during the first world war(1914-1918); Influence theory.

نویسندگان [English]

  • mohammad pouzesh 1
  • mehdi goljan 2
  • mohammad kalhor 3
1 Ph.D student of History Department , Yadegar-e-Imam Khomeini (RAH) Shahre - Rey Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor of History Department , Yadegar-e-Imam Khomeini (RAH) Shahre - Rey Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 - Assistant Professor of History Department , Yadegar-e-Imam Khomeini (RAH) Shahre - Rey Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The outbreak of World War I between the Maghreb states affected different countries of the world. Iran, like some other countries, could not escape the effects of this war, and this conflict had several consequences for Iran, the most important of which was the German influence in Iran, which was able to drastically change the course of contemporary Iranian history. The issue of this research is the study of German influence and how this influence in Iran. To investigate this issue, the research question is what was the way or factors of German influence in Iran? Relying on the theory of influence, it can be hypothesized that Germany has tried to influence various aspects of Iranian society in different ways. In this process, political and military factors had the greatest application and influence in expanding German influence in Iran. This research is a library method and based on the method of historical research, ie, descriptive-analytical, seeks to answer the question and understand the factors affecting German influence in the First World War in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Germany
  • Iran
  • World War I
  • Qajar
  • Influence theory

مراجع

  • منابع فارسی:

    • اتابکی، تورج. (۱۳۸۷). ایران و جنگ جهانی اول، مهمان نبرد قدرت‌های بزرگ، ترجمه مهدی حقیقت‌خواه تهران: انتشارات ققنوس.
    • ارباب، معصومه. (۱۳۹۴). روابط ایران و آلمان در جنگ جهانی اول، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
    • اوکانر، فردریک.( 1395). از مشروطه تا جنگ جهانی اول، خاطرات فردریک اوکانر – کنسول انگلیس در فارس. ترجمه حسن زنگنه، تهران: شیرازه کتاب ما.
    • اخگر، احمد. (1366). زندگی من در طول هفتاد سال تاریخ معاصر ایران. تهران ، نشر اخگر.
    • افسر، پرویز. (۱۳۳۲). تاریخ ژاندارمری ایران، [بی‌جا] چاپخانه قم.
    • بهار، محمدتقی. (۱۳۲۳). تاریخ مختصر احزاب سیاسی، تهران: رنگین.
    • بهنام، جمشید. (۱۳۷۹). برلینی‌ها، اندیشمندان ایرانی در برلین، تهران: نشر فروزان.
    • بیات، کاوه. (۱۳69). الف) «جنگ جهانی اول در جنوب ایران»، کنگره بزرگداشت هشتادمین سالگرد شهادت رئیس‌علی دلواری، چ 1.
    • ______________ .(۱۳۶۹). ب) ایران در جنگ جهانی اول (اسناد وزارت داخله)، تهران: انتشارات سازمان اسناد ملی ایران.
    • تقی زاده، سیدحسن. (1368)، زندگی طوفانی : خاطرات سیدحسن تقی زاده ، به کوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات علمی.
    • -تروبتسکوی، و.و. (۱۳۵۸). نقش قبیله‌های اسکان‌یافته کوچ‌نشین ایران در دوران نوین، ترجمه سیروس ایزدی، تهران: نشر بیگوند.
    • دیتر، امان. (۱۳۶۷). بختیاری‌ها، عشایر کوچ‌نشین ایرانی در پویه تاریخ، ترجمه محسن محسنیان، چ ۱،مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
    • دیوان‌بیگی، رضا علی. (۱۳۵۱). سفر مهاجرت در نخستین جنگ جهانی، تهران: چاپخانه بانک ملی ایران.
    • کحال زاده، میرزا ابوالقاسم خان، (1363) . دیده‌‌ها و شنیده‌‌ها ، خاطرات میرزا ابوالقاسم خان کحال زاده منشی سفارت امپراتوری آلمان در ایران درباره مشکلات ایران در جنگ بین المللی.مصحح مرتضی کامران، ناشرفرهنگ.
    • رایت. دنیس. (۱۳۶۱). نقش انگلیس در ایران، ترجمه فرامرز فرامرزی، تهران: انتشارات فرخی.
    • رکن زاده آدمیت، محمدحسین. (۱۳۴۱). دلیران تنگستانی، چ 5، تهران: انتشارات اقبال.
    • سایکس، سر پرسی. (۱۳63). تاریخ ایران، ترجمه محمدتقی فخر گیلانی، ج 2، تهران: دنیای کتاب.
    • سپهر، احمدعلی. (۱۳3۶). ایران در جنگ بزرگ، تهران: چاپخانه بانک ملی ایران.
    • سفیری، فلورا. (۱۳۶4). پلیس جنوب، ترجمه منصوره اتحادیه و منصوره جعفری، تهران: نشر تاریخ ایران.
    • قائم‌مقامی، جهانگیر. (۱۳۲۶). روس و انگلیس در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی با همکاری موسسه فرانکلین.
    • قطبی، بهروز. (۱۳۷۰). اسناد جنگ جهانی در ایران، چاپ اول، تهران: نشر قرن.
    • کاووسی عراقی. محمدحسن و نصرالله صادقی. (۱۳۷۵). جهادیه، تهران: انتشارات اسناد وزارت امور خارجه.
    • گرکه، اولریخ. (۱۳۷۷). پیش به‌سوی شرق، ایران در سیاست شرقی المان در جنگ جهانی اول، ترجمه پرویز صدری، تهران: رامین.
    • گرانتوسکی و دیگران. (۱۳۵۸). تاریخ ایران از باستان تا امروز، تهران: پیام.
    • مابرلی، جیمز فردریک. (۱۳۶۹). عملیات در ایران (۱۹۱۸-۱۹۱۴) .ترجمه کاوه بیات، چ 2، تهران: رسا.
    • محبوب فریمانی، الهه. (1382). اسناد حضور دولت‌های بیگانه در شرق ایران، چاپ اول، مشهد: اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
    • ملایی توانی، علیرضا. (۱۳۷6). ایران و دولت ملی در جنگ جهانی اول، تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
    • میروشنکف، ل. ی. (۱۳۵۷). ایران در جنگ جهانی اول، ترجمه ع دخانیاتی، تهران: فرزانه.
    • نوایی، عبدالحسین. (۱۳7۵). تاریخ ایران و جهان، تهران: نشر هما، ج3.

    مقالات فارسی:

    • باست. الیور. (۱۳92). «سالار الدوله و دیپلماسی ایران و آلمان در اوایل جنگ جهانی»، فصلنامه تاریخ روابط خارجی، پاییز، شماره ۱۲.
    • فولادی، محمد، بناکار، رویا.(1396). «شیوه ها و شگردهای نفوذ اجتماعی و فرهنگی؛ با تاکید بر نظریه استفاده و خشنودی»، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، سال هشتم ، شماره 2.
    • ملایی توانی، علیرضا. (۱۳۶۷). «آلمان‌ها و رخنه در ساختار سیاسی اجتماعی ایران»، فصلنامه تاریخ معاصر ایران، پاییز، ش 3.
    • -کاووسی عراقی، محمدحسن. (۱3۸۰). «نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اولی»، مجموعه مقالات سمینار ایران و جنگ جهانی اول، به کوشش صفا اخوان، تهران، مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه.
    • نجف زاده، علی، مجتبی خلیفه. (۱۳۹۲). «بررسی آثار فتوای جهاد در عثمانی بر قاینات و سیستان در جنگ جهانی اول»، گنجینه اسناد، پاییز ۱۳۹۲، شماره 91.
    • نوذری، گرمه خانی، محمدباقر؛ تنهاتن ناصری، ایرج. (1391). «دلایل و بسترهای شکل‌گیری کمیته ملیون ایرانی در برلین»، مجله مطالعات سیاسی، زمستان، شماره ۱۸.

    منابع لاتین:

    • Calleres, Francois de,( 1919). On the Manner of Negotiating with Princes, Trans. A.F. Whyte, Boston: Houghton.
    • Modelski, George, (1964)."Kautilya: Foreign Policy and International System in Ancient Hindu World", American Political Science Review, 58
    • ZiyaKaral, Ord. Prof.( 1962). Enver, Osmanlı Tarihi (VIII.Cilt), TÜRK TARİH KURUMU, Ankara.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار