1. ابن اخوه، محدثین احمد قرشی (۱۳۶۷)، آیین شهرداری در قرن هفتم هجری؛ معالم القربة فی احکام حسبه، ترجمه جعفر عار، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
2. ابن اثیر، عزالدین عـلـی (١٣٥١)، تاریخ بـزرگ اسـلام و ایـران، ترجمـه علـی هاشـمی حائری، تهران: شرکت چاپ و انتشارات کتب ایران، ج١٥.
3. ابن بلخی، حاج میرزا حسن حسینی فـسائی (١٣٦٧)، فارس‌نامـه، تصـحیح و تحشـیه از دکتـر منصور رستگار فسائی، تهران: انتشارات امـیرکبیر، ج١.
4. ابـن مـسکویه رازی، ابوعلی مسـکویه (١٣٧٦)، تجـارب الأمـم، ترجمـه علینقـی منـزوی، تهران: انتشارات توس، ج ٥ و ٦.
5. ابن خلدون (1364)، تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ج 2.
6. ابن طقطقی، محمد‌بن‌علی‌بن‌طباطبا (1360)، تاریخ طبری، ترجمه محمد وحید گلپایگانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
7. الهامی، علی و جان‌احمدی، فاطمه (1391)، «بازکاوی تأثیر ساختار قدرت سیاسی خلافت عباسیان بر فراز تمدن اسلامی»، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، بهار، سال سوم، شماره 6: 29 ـ 56.
8. الدوری، عـبدالعزیز (١٩٧٤)، تـاریخ العراق الاقتصادی فـی القـرن الرابـع الهجـری، بغـداد: مطبعة دار المعارف.
9. اولیری دلیسی (1374)، انتقال عـلوم یـونانی بـه جـهان عـربی، ترجمه احمد آرام، چـاپ دوم، تهران: مـرکز نشر دانشگاهی.
10. باستانی پاریزی، محمدابراهیم (۱۳۴۷)، «محتسب که بوده است»، مجله بررسیهای تاریخ، ش 17.
11. بسحق اطعمه، احمد‌بن‌حلاج (1382)، کلیات بسحق اطعمه شیرازی، تصحیح منصـور رسـتگار فسـایی، تهران: میـراث مکتـوب.
12. بلاذری، احمد‌بن‌یحیی (١٣٦٧)، فتوح البلدان، ترجمه دکـتر مـحمد توکل، بی‌جا: نشر نقره.
13. پروندی، مرضیه و جهانگیریان، حدیث (۱۳۹۴)، «مشاغل و مناصب شیعیان در قرن‌های سوم تا ششم»، فصلنامه علمی پژوهشی شیعه‌شناسی، شماره ۴۹.
14. ترابی، محمد (۱۳۹۳)، شیعیان عراق پس از ۲۰۰۳م، قم: مجمع ذخائر اسلام.
15. حسینی شاه‌ترابی، سید مرتضی (1387)، «نقش جذب نخبگان در تمدن اسلامی عصر عباسیان»، سخن تاریخ، بهار، شماره 2.
16. خطیب بغدادی، ابی‌بکر احمد (۱۳۴۹)، تاریخ بغداد یا مدینة السلام، به کوشش محمدامین الخارنجی، بغداد: مکتب العربی.
17. دوری، عبدالعزیز (۱۳۷۵)، بغداد (چند مقاله در تاریخ، جغرافیای تاریخی)، ترجمه اسماعیل دولتشاهی و همکاران، تهران: بنیاد دائرة المعارف اسلامی، زمستان.
18. درودی، هما (١٣٨٤)، «فرهنگ کار از دیدگاه اسـلام»، کـار و جـامعه، ش ٦٣: ٤-١٥.
19. دیانی، محمد شمس‌الدین (١٣٨٦)، «بهداشت روانـی کـار در آمـوزه های پیامبر اعظم(ص)»، مجله دانشگاه علوم پزشـکی زنـجان، ش ٦: ٧٩ - ٨٤.
20. دینوری، ابوحنیفه (۱۳۴۱)، اخبار الطوال، ترجمه دکتر مهدوی دامغانی، تهران: نی.
21. رشیدو، پی نن (۱۳۶۹)، سقوط بغداد و حکروایی مغولان در عراق (۱۲۵۸ و ۱۳۳۵ میلادی)، ترجمه اسد الله آزاد، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، مؤسسه چاپ و انتشارات.
22. راوندی، مرتضی (۱۳۵۷)، تاریخ اجتماعی ایران، تهران: امیرکبیر.
23. زیدان، جرجی (۱۳۵۴)، تاریخ تمدن سلامی، ترجمه علی جواهر کلام، تهران: امیر کبیر، ج 1.
24. سعید الشیخی، صباح ابراهیم (١٣٦٢)، اصناف در عصر عباسـی، ترجمـه هـادی عـالم زاده، تهران: مـرکز نـشر دانشگاهی.
25. طقوش، محمد سهیل (1393)، دولت عباسیان، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
26. طبری، محمدبن‌جریر (بی‌تا)، تاریخ الطبری، بیروت: دار الکتب العلمیة.
27. غنیمه، عبدالرحیم (۱۳۷۲)، تاریخ دانشگاه‌های بزرگ اسلامی، ترجمۀ نورالله کسایی، تهران: دانشگاه تهران.
28. فرای، ریچارد (١٣٥٨)، عصر زرین فـرهنگ ایران، ترجمه مسعود رجب‌نـیا، تهران: سروش.
30. قفطی، عـلی‌بن‌یـوسف (1371)، تاریخ الحکماء، به کوشش بهین دارایی، چاپ دومف تهران: دانشگاه تهران.
31. لسترنج، گای (۱۳۳۷)،
جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی، بین‌النهرین، ایران و آسیای مرکزی از زمان فتوحات مسلمین تا ایام تیمور، ترجمه محمود عرفان، ناشر
بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
32. متز، ادم، الحضارة الاسلامیة (1942)، غنیمه یوسف «الجهبذة و الجهابذة»، مجله غرفة تجارة بغداد، ج 2.
33. ممتحن، حسین‌علی (١٣٣٧)، تحقیقی در احوال و مذاهب و رسـوم صـابئیان عــراق و خـوزسـتان، چـاپ آفتاب.
34. فخرمدبر، محمد‌بن‌منصور (1346)، آداب الحرب والشجاعة، به اهـتمام احمد سهیلی خوانساری، انتشارات اقبال.
35. مستوفی، حمدالله‌‌بن‌ابـی‌بـکر (1336)، نزهة القلوب، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: طهوری.
36. مظفر، محمدحسین (۱۳۸۷)، تاریخ الشیعة، ترجمه محمدباقر حجتی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
37. موسوی، سید حسین (۱۳۸۱)، زندگی سیاسی و اجتماعی شیعیان در بغداد، قم: انتشارات بوستان کتاب.
38. موسی‌پور، ابراهیم (۱۳۸۶)، «تاریخ اجتماعی؛ رویکردی نوین به مطالعات تاریخی»، تاریخ و تمدن اسلامی، ش 5.
39. ـــــ (۱۳۸۹)، «طندگی حرفه‌ای موذنان و بازتاب آن در ذهن و زبان مسلمانان»، پژوهش‌نامه تاریخ و تمدن اسلامی.
40. مشکوتی، نصرالله (١٣٤٩)، فهرست بـناهای تــاریخی و امــاکن باسـتانی ایـران، تهران: سـازمان حفاظت آثار باستانی ایران.
41. مقدسی، محمد‌بن‌احمد (1361)، احـسن التـقاسیم فی معرفة الاقالیم، ترجمه علی‌نقی منـزوی، تهران: شـرکت مولفـان و مترجمـان.
42. مقدسی، ابوسلیمان (بی‌تا)، اخوان الصفا، بی‌جا: بی‌نا.
43. هولت، پی ام؛ لمبتون، ان. ک.س؛ لوئیس، برنارد (1387)، تاریخ اسلام در کمبریج، ترجمه تیور قادری، تهران: انتشارات مهتاب، ج 1.
44. یاقوت حموى، یاقوت‌بن‌عبدالله (1380)، معجم البلدان، ترجمه على نقى منزوى، تهران: انشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی.
45. یعقوبی، محمدطاهر (۱۳۸۵)، شیعیان بغداد وضعیت سیاسی و اجتماعی از ورود سلجوقیان تا سقوط عباسیان، قم: انتشارات شیعه‌شناسی.
46. یوسفی‌فر، شهرام، «تأملاتی بر زنـدگی شـهری و روسـتایی ایـران در سـده‌هـای میانـه»، کتـاب مـاه تـاریخ و جغرافیـا، شماره ۱۲۶، ۱۳۸۷: ۸-۲۵.
47. ـــــ (1372)، ذیل تاریخ گزیده، تهران: بنیاد موقوفات دکتر مـحمود افـشار یزدی.
)
