شرق شناسی و تولید بحران در افغانستان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم سیاسی جامعه المصطفی(ص) العالمیه، قم، ایران

2 دانش‌پژوه دکتری اندیشه معاصر مسلمین جامعه المصطفی(ص) العالمیه؛ افغانستان

چکیده

یکی از جنبه‌های بارز تاریخ معاصر افغانستان، ظهور بحران‌های فراگیر بویژه در دهه‌های اخیر است که معلول عوامل متعدد داخلی و عمدتا خارجی است. این نوشتار در صدد بررسی نقش گفتمان شرق‌شناسی در تولید و گسترش این بحران‌ها  با روش توصیفی تحلیلی توام با تفسیر می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شرق‌شناسی، اغلب به دلیل ذات و ماهیت استعماری و نژادپرستانه خود، تلاش در ایجاد انواع بحران‌ها در کشورهای تحت نفوذ غرب داشته تا از این رهگذر زمینه را برای استثمار این کشورها توسط نظام سلطه مهیا سازد. البته برخی از شرق‌شناسان از قاعده مستثنی بوده و صرفا با انگیزه‌های دیگری دست به فعالیت‌‌های خاص در این مناطق زده‌اند. شرق‌شناسان، با ایجاد انواع بحران‌ها و دامن زدن به منازعات میان گروه‌های اجتماعی (قومی‌- مذهبی) و نخبگان سیاسی، عامل اصلی بحران‌‌ در افغانستان بوده‌اند. بر این اساس می‌توان گفت، شرق‌شناسی، عامل عمده ایجاد و گسترش بحران در سطوح و لایه‌های گوناگون فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در این کشور به شمار می‌آیند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Orientalism and production of crisis in Afghanistan

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Mir Ali 1
  • Umran Halimi 2
1 Department of History of Ahl al-Bayt (AS), Islamic History, Sira and Civilization Complex, Al-Mustafa International University, Qom, Iran
2 Ph.D. student of contemporary Muslim thought of Al-Mustafa (PBUH) International University; Afghanistan
چکیده [English]

One of the prominent aspects of Afghanistan's contemporary history is the emergence of widespread crises, especially in recent decades, which is the result of numerous internal and mostly external factors. This article aims to investigate the role of orientalist discourse in the production and spread of these crises with a descriptive analytical method combined with interpretation. The results of the research show that Orientalism, often due to its colonial and racist nature, has tried to create all kinds of crises in countries under the influence of the West in order to prepare the context for the exploitation of these countries by the domination system. Of course, some orientalists are exceptions to the rule and have engaged in special activities in these regions with other motives. Orientalists have been the main cause of the crisis in Afghanistan by creating all kinds of crises and fueling conflicts between social groups (ethnic-religious) and political elites. Based on this, it can be said that orientalism is the main cause of creating and expanding the crisis in different cultural, political and social levels and layers in this country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Orientalism
  • production of crisis
  • Afghanistan
  • political crisis
  • crisis of violence
  • social and cultural-identity crisis

Creative Commons License

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

  1. اخوان صراف، زهرا، (1382) آسیب‌شناسی مطالعات قرآنی خاورشناسان، فصلنامه‌ی مشکوه، شماره 81.
  2. اسفندیار سعادت، (1396) مدیریت بحران، دانش مدیریت، شماره11.
  3. انوری، حسن، (1383) فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن.
  4. بوردیو،پیر؛ (1387) در باره تلویزیون و سلطه‌ی ژورنالیسم، ناصر فکوهی، تهران، آشیان.
  5. بیچرانلو، عبدالله، (24/10/1395) شرق‌شناسی و جنبش‌های اسلامی معاصر، سامانه‌ی انترنتی راسخون.
  6. تتلر، فریزر (1950) وزیر مختار انگلیس در سال 1941 به دربار کابل، لندن.
  7. حاتمی، محمدرضا و بحرانی، مرتضی؛ (1392) دائرةالمعارف جنبش‌های اسلامی (جلد اول)، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ اول.
  8. حاجی حسینی، حسن، (26/2/1389) بحران هویت و انحرافات اجتماعی، فصلنامه‌ی کتاب زنان، شماره‌ی 17.
  9. حلیمی، عمران، (1395) بررسی کارکردهای اجتماعی خشونت در اندیشه‌ی داعش، (پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد) قم، جامعه المصطفی العالمیه.
  10. روا، اولویه، (1390) افغانستان از جهاد تاجنگ‌های داخلی، ترجمه: علی عالمی کرمانی، تهران، عرفان.
  11. زمانی، محمدحسن، (1387) شرق‌شناسی و اسلام شناسی غربیان، قم، بوستان کتاب.
  12. ژیژک، اسلاوی، (1389) پنج نگاه زیر چشمی به خشونت، ترجمه: علی رضا پاک نهاد. تهران، نشرنی.
  13. سردار، ضیاءالدین، (1387) شرق‌شناسی، ترجمه: محمدعلی قاسمی، تهران، پژوهشکده‌ی مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  14. سعید، ادوارد، (1361) شرق‌شناسی، (شرقی که آفریده‌ی غرب است) ترجمه: اصغر خانقا و حامد فولادوند، تهران، موسسه‌ی مطبوعاتی عطائی.
  15. سعید، ادوارد، (1386) شرق‌شناسی، ترجمه: لطفعلی خنجی، تهران، انتشارات امیر کبیر.
  16. صالحی زاده، عبدالهادی، (1390) درآمدی بر تحلیل گفتمان «میشل فوکو»، روش‌های تحقیق کیفی، معرفت فرهنگی، اجتماعی، سال دوم، شماره7.
  17. صلواتیان، سیاوش و مهربان، فاطمه، (1395) کارکردهای رسانه‌ی اجتماعی در مدیریت بحران زلزله احتمالی شهر تهران، فصلنامه‌ی دانش پیشگیری مدیریت بحران، دوره‌ی ششم، شمارة اول.
  18. عباس زاده، محسن، (1390) برساختگی شرق؛ روایت خلق دیگری از رهگذر باز نمایی، رهیافت‌های سیاسی بین المللی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  19. عضدانلو، حمید، (1383) ادوارد سعید، تهران، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  20. غبار، میرغلام محمد، (بی‌تا) افغانستان در مسیر تاریخ، قم، صحافی احسانی.
  21. غزالی، محمد، (1999) دفاع عن العقیده و الشریعه ضد مطاعن المستشرقین، نهضه مصر للطباعه، قاهره.
  22. فرهنگ، میر محمد صدیق، (1374) افغانستان در پنج قرن اخیر، قم، اسماعیلیان.
  23. فلاشمن، هاری، (1363) خاطرات ژنرال فلاشمن، سفرنامه‌ی هند و افغانستان، ترجمه: هوشیار رزم آزما، تهران، سپنج (دفتر موقت انتشارات آرمان).
  24. الفنستون، مونت استوارت، (1373) افغانان، جای، فرهنگ، نژاد، (گزارش سلطنت کابل) ترجمه: محمد آصف فکرت، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
  25. کسرایی، محمد سالار و پوزش شیرازی، علی، (1388) نظریه گفتمان لاکلائو و موفه ابزار کارامد در فهم و تبیین پدیده‌های سیاسی، فصلنامه سیاست، دوره ۳۹، شماره ۳.
  26. کوثری، مسعود؛ (1386) نظریه‌های آنومی اجتماعی، تهران، سلمان.
  27. کیت، رابرتس، (1387) «پیدایش و بقاء نهضت‌های دینی: کاریزما و روز مرّه شدن» ترجمه: هادی جلیلی، مجله‌ی کیان، شماره‌ی 46.
  28. گرنفل، مایکل، (1393) مفاهیم کلیدی پیر بردیو، ترجمه: محمد مهدی لبیبی، تهران، نشر افکار.
  29. گریگوریان، وارتان، (1388) ظهور افغانستان نوین، ترجمه: علی عالمی کرمانی، تهران، عرفان.
  30. محمدپور، احمد، (1389) روش در روش (درباره‌ی ساخت معرفت در علوم انسانی)؛ تهران، جامعه‌شناسان.
  31. مختاری، مریم و دهقانی، عبدالرحیم، (1394) تحلیل جنبش‌های اجتماعی خاورمیانه با تأکید بر مؤلفه‌های شرق‌شناسی ادوارد سعید، دو فصلنامه‌ی علمی ـ پژوهشی جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره‌ی 3، شماره2.
  32. مستخدمین حسینی، حمید، (1394) مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، ماهنامه‌ی اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، شماره‌ی 187.
  33. مَکفی، اِ. ال، (1391) شرق‌شناسی، ترجمه: سیدحسین روتن، قم، صحیفه.
  34. میتلند، پی.جی. (1376) تحقیقی در باره‌ی هزاره‌ها و هزارستان، (گزارش کمیسیون سرحدی افغان و انگلیس)، ترجمه: محمداکرم گیزابی، قم، مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان.
  35. نائل، حسین، (1373) سایه روشن‌هایی از وضع جامعه‌ی هزاره، قم، اسماعیلیان.
  36. الوانی، مهدی، (1388) مدیریت بحران، تهران، مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
  37. همیلتون، لیلیاس، (1383) (طبیب دربار عبدالرحمان) دختر وزیر ترجمه: حسین احمدی، بی‌نا، دهلی جدید.
  38. الیوت ارونسون، (1384) روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه: حسین شُکر کُن، تهران، انتشارات رشد.