تبیین و بررسی تاثیر تالیفات طبرانی شامی در جریان دانش صحابه‌نگاری اصفهان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشیار گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

10.22034/mte.2023.14206.1648

چکیده

صحابه‌نگاری در دانش حدیث بسیار مهم است و سبک‌های مختلفی را دربرمی‌گیرد. صحابه در سلسله اسناد احادیث بیانگر موثق و ناموثق بودن احادیث می‌باشد. عالمان نیشابور،مکه،مدینه،کوفه،بصره، بغداد و شام که از مراکز مشهور علمی در تمدن اسلامی بودند در دانش صحابه‌نگاری تالیفات متعددی به یادگار گذاشتند.در ارتباط علمی شام و اصفهان سلیمان بن احمد طبرانی به اصفهان سفر کرد. او با تالیفات متعدد و تربیت شاگردان مشهور و برجسته در اصفهان منجر به تغییر و تحول در این دانش شد.این پژوهش درصدد است با روش کتابخانه‌ای به تحلیل و بررسی عوامل موثر بر رونق صحابه‌نگاری توسط این دانشمند در اصفهان بپردازد. نتیجه‌ اقدامات او شروع جریانی بود که با تربیت محدثان اصفهانی این شهر را در رتبه دوم صحابه‌نگاری در مراکز علمی تمدن اسلامی قرار داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Explaining and investigating the influence of Tabrani Shami's writings in the flow of knowledge of Sahaba writing in Isfahan

نویسندگان [English]

  • Maryam Parvinian 1
  • Asghar Montazerolghaem 2
  • Aliakbar Abbasi 3
1 phd student, history , Faculty of Literature and Humanities isfahan univercity , , isfahan iran
2 Professor, history , , Faculty of Literature and Humanities, isfahan univercity, isfahan iran
3 Assistant Professor, history , Faculty of Literature and Humanities, isfahan univercity , isfahan iran ,
چکیده [English]

Sahaba writing is very important in the knowledge of hadith and includes different styles. Sahaba in the series of hadith records indicate whether the hadiths are reliable or not. The scholars of Neishabur, Mecca, Medina, Kufa, Basra, Baghdad and Syria, which were famous scientific centers in Islamic civilization, left numerous works in the knowledge of Sahaba writing. In the scientific connection between Syria and Isfahan, Suleiman bin Ahmad Tabarani traveled to Isfahan. He led to the change and evolution of this knowledge with his numerous writings and the training of famous and prominent students in Isfahan. This research aims to analyze and investigate the factors affecting the prosperity of Sahaba writing by this scientist in Isfahan using a library method. The result of his actions was the beginning of a movement that, with the training of Isfahani scholars, placed this city in the second rank of Sahaba writing in the scientific centers of Islamic civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tabarani
  • knowledge of hadith
  • mojam kabir
  • Sahaba writing
  • Abu Noaim Isfahani
-ابن‌ابی‌یعلی،محمد(1419)،طبقات الحنابله،محقق عبدالرحمن بن سلیمان العثیمین،ریاض،فهرسه مکتبه الملک فهد الوطنیه اثنا النشر.
2-ابن‌تیمیه،احمد بن عبدالحلیم،(1406)،منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة القدریة،محمد رشاد سالم،جامعه امام محمد بن سعود اسلامیه.
3-ابن‌اثیر،عزالدین علی(1409)،اسدالغابه فی معرفه الصحابه،بیروت،دارالکتب الفکر.
4 –ابن‌ابی‌عاصم،احمد بن عمرو(1424)،الدیات،ریاض، الملکه العربیه السعودیه.
5-احمد،منیرالدین(1368)، نهاد آموزش اسلامی،ترجمه محمد حسین ساکت، مشهد،آستان قدس رضوی
6-ابن‌خلکان،ابوالعباس شمس الدین،(1900)،وفیات الاعیان،بیروت، دارصادر.
7-ابن‌عساکر،(1415)،تاریخ مدینه دمشق،تحقیق عمروبن الغرامه العمروی،دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
8-ابن‌عماد حنبلی،شهاب الدین ابوالفلاح(1406)،تحقیق الارناووط، بیروت،دارالکثیر.
9-ابن‌ندیم،محمد بن اسحاق،(1417)،الفهرست،ابراهیم رمضان،بیروت،دارالمعرفه.
10-اصفهانی،احمد بن عبدالله،(1934)،ذکر اخبار اصبهان،مصحح حسن سیدکسروی،بیروت، دارالکتب العلمیه.
11- ____________________،(1419)معرفه الصحابه، عادل بن یوسف العزازی،ریاض،دارالوطن للنشر.
12-اصفهانی،عبدالله بن محمد(1412)طبقات المحدثین باصبهان و الواردین علیها،محقق البلوشی عبدالغفور عبدالحسین،بیروت،موسسه الرساله.
13-بابانی،اسماعیل بن محمد،(1951)،هدیه العارفین اسما المولفین و آثار المصنفین،بیروت،داراحیا التراث العربی.
14-پاکتچی،احمد،(1391)،پژوهشی پیرامون جوامع حدیثی اهل سنت،تهران،دانشگاه امام صادق(ع).
15-حجت،هادی،غلامعلی،مهدی،(1396)،کتابشناخت حدیث،بازشناسی مهمترین منابع حدیثی شیعه و اهل سنت،قم،سازمان چاپ و نشر دارالحدیث.
16-خانجانی، قاسم(1385)، نگاهی به کتاب دلایل در سیره نگاری، تهران، تاریخ اسلام در آینه پژوهش، شماره 11،(131-156).
17-خطیب بغدادی،احمد بن علی(1422)،تاریخ بغداد،محقق دکتربشار عوادمعروف،بیروت،دارالغرب الاسلامی.
18-ذهبی،شمس الدین(1413 )،تاریخ اسلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری،بیروت،دارالکتب العربی.
19-_______________ (1405 )، سیر اعلام النبلا،محقق شعیب الارناووط،بی جا،موسسه الرساله.
20-________________(1382)،میزان الاعتدال،تحقیق محمد علی البجاوی،بیروت،دارالمعرفه للطباعه و النشر.
21-ذهبی،شمس الدین (1419 ) تذکره الحفاظ، بیروت،دارالکتب العلمیه.
22-رازی،عبدالرحمن بن محمد،(1271)، الجرح والتعدیل،بیروت،دار إحیاء التراث العربی.
23-رحمتی،محمد کاظم،(1389)، المرشد بالله شجری و کتاب «الأمالی الأثنینیة،آئینه پژوهش،ش 121،(46-50).
24-سمعانی،ابوسعید عبدالکریم بن محمد(1382)الانساب،تحقیق عبدالرحمن بن یحیی المعلمی الیمانی،حیدر آباد،مجلس دائره المعارف الاسلامیه.
25-صفدی،صلاح الدین خلیل بن ایبک(1420)،محقق احمد الانلاووط و ترکی مصطفی،بیروت،دارالاحیا التراث.
26-طبرانی،سلیمان بن احمد(1404-1983)،معجم کبیر،ج 25،بی جا،مکتبه ابن تیمیه.
27-____________________(1405)، معجم صغیر،بیروت،المکتب الاسلامی.
28-_____________،(بی‌تا)،معجم اوسط،طارق بن عوض الله بن محمد,عبد المحسن بن إبراهیم الحسینی،قاهره،دارالحرمین.
29-عسقلانی،ابن‌حجر،(1415)،الاصابه فی تمییز الصحابه، عادل أحمد عبد الموجود وعلى محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیه.
30-____________،(1390)،لسان المیزان ،محقق دایره المعارف النظامیه،بیروت،موسسه الاعلمی للمطبوعات.
31-____________،(1435)،تهذیب التهذیب،ابراهیم الزبیق،عادل مرشد،بیروت، موسسه الرساله.
32-قبیسی عاملی، هادی (1379)، فضایل امیر المومنین و اهل بیت در معجم‌های طبرانی، شماره 18، تهران، مجله علوم حدیث، صفحات 43-67.
33-کتانی،محمد بن جعفر،(1986)،الرساله المستطرفه،استانبول،دارقهرمان.  
 34-معارف،مجید،(1383)،جوامع حدیثی اهل سنت،تهران،سمت.
35-المنصوری، نایف بن صلاح (1427)، ارشادالقاصی و الدانی الی تراجم شیوخ طبرانی،ریاض،مکتبه ابن تیمیه.
36-هدایت پناه،محمدرضا،(1383-1384)، درآمدى بر شناخت شکل گیرى و تطور صحابه نگارى1، فصلنامه تاریخ در آینه پژوهش، شماره3، 197-236.
37-_________________،(1384)، درآمدى بر شناخت شکل گیرى و تطور صحابه نگارى2،، فصلنامه تاریخ در آینه پژوهش،شماره4،(225-250)
38-_________________،(1381)،ساختار و شیوه های تدوین معجم صحابه،کتاب ماه تاریخ و جغرافیا،شماره61-62،(180-195)
39-یافعی، عبدالله بن اسعد بن علی (1417)، مراه الجنان، بیروت، دارالکتب العلمیه.
40-Goldziher  Ignaz (1971)Muslim studies 2  Ignaz Goldziher translated by C. R. Barber and S. M. Stern  New york .