جایگاه هنر و معماری در حوزه تبادلات فرهنگی ایران و حوزه شرق آفریقا (تانزانیا) (با تحلیلی یر شیوه های اجرایی گنبد در مسجد جامع کیلوا)

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه علم و هنر

2 دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران

10.22034/mte.2024.17952.1793

چکیده

هنر و معماری همیشه در تبادلات فرهنگی و ارتباطات بین سرزمینی شکل می‌گیرد. ایران سرزمینی غنی از هنر است و در دوره های مختلف در تبادل با سایر کشورها، این هنر و معماری را به سایر کشورها منتقل نموده‌است. سرزمین‌های شرق آفریقا که در مجاورت اقیانوس هند قرار گرفته‌اند، از گذشته دور به دلیل موقعیت جغرافیایی، محلی برای تبادلات تجاری و رونق اقتصادی با سایرکشورهای منطقه بوده است. این تبادلات تجاری و اقتصادی در شکل‌گیری و جهت‌دهی به هنر و معماری منطقه بسیار موثر بوده‌است و در مهاجرت افراد به این سرزمین‌ها؛ اندیشه‌ها، فرهنگ‌ها، سبک و سیاق هنری آنها نیز منتقل گردیده‌است.
در میان کشورهای شرق آفریقا، کشور تانزانیا از جمله سرزمین‌هایی است که طبق مستندات تاریخی محل حضور ایرانیان در آن بوده‌است. این کشور در طول زمانهای گذشته، در قرون 11-12 میلادی شاهد حضور شیرازی‌ها و تشکیل امپراطوری افرا شیرازی بوده‌است. ایرانیان در گذشته با حضور خود در این سرزمین‌ها علاوه بر انتقال اندیشه و دین و فرهنگ، به انتقال شیوه‌ها و فن‌آوری‌های هنر و معماری در آن سرزمین‌ها پرداخته‌اند و باعث تغییر در سبک و سیاق معماری این سرزمین شده-اند. ورود شیرازی‌ها به این سرزمین و انتقال اندیشه‌های دینی آنها همراه با ساخت مساجد و بناهای مذهبی در این شهر است. از ویژگی‌های برجسته بناهای این دوره اجرای مساجد با الگوی شبستانی همراه با تکنیک اجرای طاق و تویزه و سقف گنبد‌دار می‌باشد که از ویژگی‌های برجسته تاثیر ایران بر حوزه شرق آفریقا و سرزمین تانزانیا بوده است. به گفته دکتر پیرنیا پدر معماری ایران، تکنیک اجرای سقف گنبدی بر روی پلان مربع با اجرای گوشه‌سازی فیلپوش، یکی از شاهکارها و شیوه‌های فناوری معماری ایرانی است. این مقاله بر آن است تا با بکارگیری روش تحقیق کیفی به بازشناسی الگوهای خاص کالبدی‌–-فضایی معماری ایران بر معماری منطقه شرق آفریقا از طریق تحلیل لایه‌های معماری این سرزمین برآِید و اثبات تاثیر‌پذیری معماری آفریقا از معماری ایران را براساس بازشناسی الگوهای پایه معماری ایرانی به بررسی بپر‌دازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The position of art and architecture in the field of cultural exchange between Iran and East Africa (Tanzania) )with an analysis of the execution methods of the dome in the Jame Mosque of Kilwa(

نویسندگان [English]

  • somayeh omidvari 1
  • amirbahram arabahmadi 2
1 ..
2 a
چکیده [English]

Art and architecture are always formed in cultural exchanges and connections between territories. Iran is a land rich in art and has transferred this art and architecture to other countries in different periods in exchange with other countries. The lands of East Africa, which are adjacent to the Indian Ocean, have been a place for commercial exchanges and economic prosperity with other countries in the region since the distant past due to their geographical location. These commercial and economic exchanges have been very effective in shaping and directing the art and architecture of the region, and in the migration of people to these lands; their thoughts, cultures, style and artistic style have also been transferred.
Among the East African countries, Tanzania is one of the lands where Iranians have been present according to historical documents. This country has witnessed the presence of the Shirazis and the formation of the Afra Shirazi Empire during the past times, in the 11th-12th centuries AD. In the past, with their presence in these lands, in addition to transmitting thought, religion, and culture, Iranians have transferred the methods and technologies of art and architecture in those lands, causing a change in the style and context of architecture. This land has become the arrival of the Shirazis in this land and the transmission of their religious ideas is accompanied by the construction of mosques and religious buildings in this city. One of the outstanding features of the buildings of this period is the execution of mosques with a shebastian pattern along with the technique of execution of vaults and domes and domed roofs, which was one of the outstanding features of Iran's influence on East Africa and the territory of Tanzania. According to Dr. Pirnia, the father of Iranian architecture, the technique of implementing a domed roof on a square plan with the implementation of corner filling is one of the masterpieces and technological methods of Iranian architecture. This article aims to recognize specific physical---spatial patterns of Iranian architecture on the architecture of the East African region by using the qualitative research method through the analysis of the architectural layers of this land and to prove the influence of African architecture from Iranian architecture based on the recognition. To examine the basic patterns of Iranian architecture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian Architecture
  • East Africa Architecture
  • structural patterns

مراجع

  1. پوپ، آرتور، (1388). معماری ایران، ترجمه غلامحسین صدر افشار، تهران، اختران.
  2. پورنادری، حسین (1399). چهار طاق، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، مرکز پژوهشهای ایرانی اسلامی، جلد 14.
  3. پیرنیا، محمدکریم، (1388). آشنایی با معماری اسلامی ایران، تدوین غلامحسین معماریان، تهران، سروش دانش.
  4. حاتمیان، محمدجعفر، نیستانی، جواد، موسوی کوهپر،سید مهدی، حاتم، غلامعلی (1391). « تحلیل چگونگی معماری چهارطاقی از دوره ساسانی به اسلامی در ایران با تکیه بر روش نقد کهن الگوها»، مجله جامعه شناسی تاریخی، دوره 4، شماره 2، 1391.
  5. روتر، اسکار(1387). تاریخچه معماری دوره ساسانی، در برررسی هنر ایران، به کوشش ارتور پوپ و فیلیس اکرمن، تهران، علمی و فرهنگی، صص639-710.
  6. زمانی، عباس (1355). تاثیر هنر ساسانی بر هنر اسلامی، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و هنر.
  7. السلوه فی اخبار الکلوه.(1870). لندن: المکتبه بریتیش.
  8. عرب احمدی، امیربهرام، (1384). تانزانیا سرزمین همیشه سبز. تهران: انتشارات بین المللی الهدی.
  9. عرب احمدی، امیربهرام، (1387). نقد و بررسی کتاب خطی وقایع نامه کیلوا. فصلنامه تاریخ روابط خارجی.
  10. عرب احمدی، امیربهرام، (1395). جایگاه ایرانیان شیرازی الاصل در توسعه تمدن و فرهنگ شرق آفریقا، اصفهان ، انتشارات نگارخانه.
  11. عرب احمدی، امیربهرام، (1397). میراث ملموس فرهنگی ایران در شرق آفریقا. تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات.
  12. گلدار، فاطمه (1393). چهارطاقی: سابقه کاربرد واژه و صورت ، دوفصلنامه تخصصی دانش مرمت و میراث فرهنگی.
  13. محمدی، مریم، نیستانی، جواد، موسوی کوهپر، سید مهدی، هژبری نوبری، علیرضا (1390). مطالعه‌ی گونه‌شناسی، عناصر و اجزای معماری ایران در دوره ساسانی، نامه‌ی باستان شناسی، شماره 1.
  14. معماریان، غلامحسین، (1391). معماری ایرانی، نیارش (جلد اول و جلد دوم)، تهران: انتشارات نغمه نو اندیش.
  15. گرشاسبی، اشکان، ملک پور شهرکی، زهرا (1398). واکاوی گنبد و سیر تحول آن در معماری اشکانی، نشریه جستارهای باستان شناسی ایران پیش از اسلام، جلد 4، شماره 1، 173-192.

 

  1. Freeman-Grenville, G. S. (1962). he Medieval History of the Coast of Tanganyika, with Special Reference to Recent Archaeological Discoveries. Oxford: Oxford University Press.
  2. Garlake, P. S. (1991). The Kingdoms of Africa (Making of the Past) . Peter Bedrick Books.
  3. D. (1987). Architecture II .Sassanian Period. London and New York: EncyclopaediaIranica, voll II, Routledge&Kegan Paul, pp.329-334
  4. Ki-Zerbo, Joseph; Djibril, Tamsir Niane(1997) “ Africa from the Twelfth to Sixteenth Century: General History of Africa IV “James Currey Publication. James Currey Publication.
  5. Petersen, A. (2001). Dictionary of Islamic Architecture. London: Routledge .
  6. John (2000)" Kilwa, A History of the Ancient Swahili Town write a guide to the monumens of Kilwa Kisiwani and adjacent islands "Nairobi, British Institute in East Africa with the Tanzania Antiquities Unit.

 

 

تارنمای اینترنتی

 

Url1: https://www.kojaro.com/attraction

Url2:https://www.google.com/search?q=kilwa+mosque&tbm=isch&rlz=1C1CHBD_enIR803IR803&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiA3KPtgPaDAxVDnCcCHWE3C-EQBXoECAEQMQ&biw=1423&bih=722

مطالعات تاریخی جهان اسلام

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 02 اردیبهشت 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار