بررسی تحلیلی مشروعیت در تجربۀ امارت طالبان (1996 و 2021)

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ معاصر جهان اسلام، مجتمع تاریخ سیره و تمدن اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، افغانستان. gurbanali_saberi@miu.ac.ir

2 گروه تاریخ تمدن اسلامی، مجتمع تاریخ سیره تمدن اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران (sr_mahdinejad@miu.ac.ir)

3 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران. m.sotode43@gmail.com

چکیده

تجربۀ نخست؛ طالبان در نیمه دوم سال‌های دهه90 میلادی که در پاکستان سازماندهی شده بود، بر اثر تنش‌های داخلی گروه‌های جهادی در افغانستان به قدرت رسید. تجربه دوم زمانی است که بر اثر تعامل با آمریکا در توافق دوحه و خیانت تیم جمهوریت به رهبری اشرف‌غنی، ساختار سیاسی افغانستان پس از دو دهه فرو پاشید و در 15 آگوست 2021، قدرت به طالبان تحویل داده شد. پرسش اصلی این است که مشروعیت امارت را در این دو مقطع زمانی چگونه می‌توان تحلیل و بررسی نمود. فرضیه‌ ثابت نموده طالبان بیش از هر عامل دیگر، یک عنصر انحصارطلب قومی می‌باشد که در این دو مقطع زمانی بدون هیچ تغییر فکری و سیاسی همواره با خط کشی‌های تند قومی- مذهبی، حذف حقوق زن، آزادی بیان و سرکوب جامعه مدنی مواجه بوده است. روش تحقیق، تحلیلی تطبیقی می‌باشد بر اساس یافته‌ها، مشروعیت امارت در این دو مقطع با استفاده از ابزار شورای حل‌وعقد درون گروهی؛ به دلیل ساختار متمرکز قومی و برخورد با نارضایتی جامعه‌ای متکثر و چند صدای افغانستان، غیر دیموکراتیک بوده و مورد نقد قرار گرفته است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analytical investigation of legitimacy in the experience of the Taliban emirate in 1996 and 2021

نویسندگان [English]

  • Ali saberi 1
  • Seyid Riza Mehdi Nejad 2
  • Muhammad Sotoudeh 3
1 PhD student of contemporary history of the Islamic world, Complex of Islamic History and Civilization, Al-Mustafa Al-Alamiya Society, Afghanistan. gurbanali_saberi@miu.ac.ir
2 Islamic Civilization History Department, Islamic Civilization and History Complex, Al-Mustafa Al-Alamiya Community, Qom, Iran (sr_mahdinejad@miu.ac.ir)
3 Associate Professor, Department of Political Science, Bagheral Uloom University, Qom, Iran. m.sotode43@gmail.com
چکیده [English]

first experience; The Taliban, which was organized in Pakistan in the second half of the 1990s, came to power due to the internal tensions of jihadist groups in Afghanistan. The second experience is when the political structure of Afghanistan collapsed after two decades as a result of interaction with the US in the Doha Agreement and the betrayal of the republican team led by Ashraf Ghani, and on August 15, 2021, power was handed over to the Taliban. The main question is how to analyze and examine the legitimacy of the emirate in these two periods of time. The hypothesis has been proven that the Taliban is more than any other factor, an ethnic monopolistic element that has always faced sharp ethnic-religious lines, elimination of women's rights, freedom of expression and suppression of civil society in these two periods of time without any intellectual and political change.
The research method is a comparative analysis, based on the findings, the legitimacy of the emirate in these two phases using the tool of the intra-group settlement council; Due to the centralized ethnic structure and dealing with the dissatisfaction of the plural and multi-voiced society of Afghanistan, it has been undemocratic and has been criticized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thought
  • Taliban
  • legitimacy
  • Emirate and ethnicity

مراجع

  1. ابن خلدون عبدالرحمن، (1385). (مقدمه ابن خلدون)، جلد اول1، ترجمه، محمد پروین گنابادی، تهران:، انتشارات علمی و فرهنگی، 1385.
  2. ابن قدامه، (بی‏تا). المغنی، ج 10، دار الکتاب العربی، بیروت (بی‌تا).
  3. ابویعلی الفراءا، محمدبن الحسین، (1386ق). الاحکام السطانیه، مکتبه مصطفی البانی،1386ق.
  4. احمدی حمید، (1379). قومیت و قوم‌گرایی در ایران، افسانه و واقعیت، چ دوم، تهران، نشرنی، 1379.
  5. پاپلی یزدی، افغانستان، (1372). جنگ و سیاست، مجموعه مقالات، مشهد، آستان قدس رضوی،1372.
  6. تفتازانی، سعد الدین، (1409ق). شرح المقاصد، ج 5، تحقیق د.عبد الرحمن عمیره، قم، انتشارات شریف رضی، 1409ق.
  7. دانش سرور، (1377). بحران افغانستان ریشه‌ها و راه‌کارها، (صراط)، سال اول شماره دوم، اسد/ مرداد، ص25، (1377).
  8. دوپری، نانسی هاج، (1379). «زنان افغان زیر سلطه طالبان،» در افغانستان، طالبان و سیاستهای جهانی. ترجمه عبدالغفار محقق، مشهد:، ترانه، 1379.
  9. رحمانی یزدری علی ‏جان، (1388). علل عقب ماندگی افغانستان و راه‌های بیرون رفت، قم:، میراث ماندگار، 1388.
  • رشید احمد، (1383). کابوس طالبان، ترجمه گلیدا ایروانلو، تهران:، انتشارات هوای رضا، 1383.
  • رشید احمد، طالبان و زن، (1381). تجارت مافیا و پروژه­ی عظیم نفت در آسیای مرکزی، ترجمه نجله خندقی، تهران: ، نشر بقعه،1381.
  • رشید احمد، طالبان، (1379). اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید؛ ترجمه اسدالهی شفایی و صادق باقری، تهران:، دانش هستی، 1379.
  • سجادی عبدالقیوم، (1388). گفتمان جهانی شدن و اسلام سیاسی در افغانستان پسا طالبان، قم:، دانشگاه مفید، 1388.
  • سرافراز محمد، (1390). جنبش طالبان از ظهورتا افول، تهران،: سروش،1390.
  • شفایی، امان ‏الله، (1393). جریان شناسی تاریخ افغانستان معاصر، کابل:، انتشارات امیری، 1393.
  • صابری قربانعلی، (بهار1397)، تبیین جایگاه خلافت در اندیشه سیاسی داعش، فصلنامه علمی- پژوهشی تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال نهم، شماره 30، صفحات 104- 85.
  • طبری محمد بن جریر، (1387ق). تاریخ طبری، ج۳، بیروت، دار التراث، 1387ق.
  • طنین ظاهر، (1384). افغانستان در قرن بیستم (1996- 1900)، تهران،: نشر عرفان، 1384.
  • عصمت الهی محمد هاشم، (1378). جریان پرشتاب طالبان؛ تهران ، انتشارات ، الهدی، 1378.
  • علی‌آبادی، علیرضا، (1373). افغانستان، تهران، چاپ سوم، وزارت خارجه، 1373.
  • قوام عبدالعلی، (1376). سیاست‌های مقایسه‌ای، چاپ دوم، تهران: ، سمت، 1376.
  • مارسدن پیتر، جنگ، (1388مذهب و نظام جدید در افغانستان، ترجمه،کاظم فیروزآبادی، تهران، نشر مرکز، 1388.
  • ماوردی، ابوالحسن علی بن محمد، (1406ق). الاحکام السطانیه، مکتب الاعلام الاسلامی، 1406ق.
  • محق محمد، (1393). «نوشتارهایی پیرامون دموکراسی افغانی:، فرصت‌ها و چالش‌ها»، کابل:، انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان، 1393.
  • مژده وحید، (1382). افغانستان و پنج سال سلطه طالبان؛ ج 1، تهران :، نشر نی، 1382.
  • النووی، یحی‌بن شرف النووی، (1295ق ). منهاج الطالبین و عمده المتقین، مطبعه مصر، 1295ق.

سایت‏ها

  • بشکنی غلامحسین، (20 دی 1399) دیدگاه های «ابن خلدون» در دولت سازی، موسسه مطالعات راهبردی شرق،

http://www.iess.ir/fa/analysis/2507

  • محجوبه نوروزی، (27 حمل1400- 16 آوریل 2021). دستاوردهای زنان افغانستان

 https://www.bbc.com/ persian/afghanistan-56764623

  1. محق محمد، (12 اوت 2019- 21 مرداد 1398) نقد نظریه «شورای حل و عقد» طالبان، به جای انتخابات،

https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-49318650)

  • سبزواری سید حسن، (25 تیر/سرطان، 1396)، سایت ثقلین.
  • ویکی‌فقه، دانشنامه حوزوی.

(Wiki fegh.ir)

  • یاسا حسین، (2 سپتامبر 2020). افغانستان نوین و نیاز به رویکرد نو بر بنیاد جدید،

(. org/article240808 https://www.kabulpress)

  • ۲۱ جدی (۱۳۹۹)

(428445 af.shafaqna.com/FA/)

  1. 7 حمل/ فروردین،

(1400- https://af.shafaqna.com)

مطالعات تاریخی جهان اسلام
دوره 11، شماره 27 - شماره پیاپی 27
سال یازدهم، شماره بیست و هفتم، پاییز1402
مهر 1402
صفحه 26-50

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار