یهودیان اندلس در آستانه‌ی فتح اسلامی

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

گروه علوم تاریخی، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی، دانشگاه رازی،کرمانشاه، ایران

10.22034/mte.2021.12056.1544

چکیده

در این پژوهش تلاش گردیده تا ضمن بررسی پیشینه تاریخی حضور یهودیان در اندلس، مواضع آنان در برابر فتح اسلامی این سرزمین مورد بررسی قرار گیرد. هر چند مساله فتح اسلامی اندلس و پیامدهای آن از وجوه مختلف مورد توجه پژوهشگران این حوزه قرار داشته اما یهودیان و نقش آنان در پیروزی مسلمانان موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است. بنابراین سئوال اصلی این پژوهش آن است که موقعیت تاریخی و مواضع یهودیان اندلس در برابر فتح اسلامی این سرزمین چگونه بوده است؟ پاسخ احتمالی این پرسش را می‌توان چنین طرح کرد که موقعیت یهودیان، تابعی از نحوه تعاملات نهاد قدرت با آنان بوده و تحلیل همین تعامل تعیین کننده مواضع یهودیان در برابر فتح اسلامی اندلس می‌باشد. بر این اساس در پژوهش حاضر تلاش گردیده تا با بهره گیری از منابع اولیه و تحقیقات متاخر و با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی ضمن بررسی پیشینه تاریخی یهودیان اندلس، مواضع آنان در برابر فتح اسلامی مورد واکاوی قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که محرومیت یهودیان از بسیاری از حقوق فردی و اجتماعی در طی سالهای قبل از ورود اسلام باعث گردید تا آنان مقدم فاتحان مسلمان را گرامی داشته و به همکاری با آنان بپردازند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Andalusian Jews on the eve of Islamic conquest

نویسنده [English]

  • Sajad Dadfar
Department of Historical Sciences, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

در این پژوهش تلاش گردیده تا ضمن بررسی پیشینه تاریخی حضور یهودیان در اسپانیا، مواضع آنان در برابر فتح اسلامی این سرزمین مورد بررسی قرار گیرد. هر چند مساله فتح اسلامی اسپانیا و پیامدهای آن از وجوه مختلف مورد توجه پژوهشگران این حوزه قرار داشته اما یهودیان اسپانیا و نقش آنان در پیروزی مسلمانان موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است. بنابراین سئوال اصلی این پژوهش آن است که موقعیت و مواضع یهودیان در آستانه فتح اسلامی اسپانیا چگونه بوده است؟ پاسخ احتمالی این پرسش را می توان چنین طرح کرد که موقعیت یهودیان تابعی از نحوه تعاملات نهاد قدرت با آنان بوده و تحلیل همین تعامل تعیین کننده مواضع یهودیان در برابر فتح اسلامی اسپانیا می باشد. بر این اساس در این پژوهش تلاش گردیده تا با بهره گیری از منابع اولیه و تحقیقات متاخر و با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی ضمن بررسی پیشینه تاریخی یهودیان اسپانیا، مواضع آنان در برابر فتح اسلامی مورد واکاوی قرار گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد که محرومیت یهودیان از بسیاری از حقوق فردی و اجتماعی در طی سالهای قبل از ورود اسلام باعث گردید تا آنان مقدم فاتحان مسلمان را گرامی داشته و به همکاری با آنان بپردازند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Andalusians
  • Jews
  • Visigoths
  • Conquests
  • Islam
  1. أوروسیوس، پائولوس (1982) تاریخ العالم،تحقیق، عبد الرحمن البدوی، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات والنشر
  2. ابن الأحمر، إسماعیل بن یوسف بن محمد (1972) بیوتات فاس الکبرى، الرباط، دار المنصور للطباعة والوراقة
  3. ابن عذاری أبوعبد الله محمد المراکشی (1998) البیان المغرب فی أخبار الأندلس والمغرب،بیروت، دار اللثافة،
  4. التل، عبد الله (1979) خطر الیهودیة العالمیة على الإسلام والمسیحیة، بیروت ، المکتب الإسلامی، 1979، ص74)
  5. حتامله، محمد عبده (1996) أیبیریا قبل مجیئ العرب المسلمین، الأردن، عمان، دارالنشر العربی
  6. الحمیری، محمد بن عبد المنعم (1980) الروض المعطار فی خبر الاقطار، تحقیق احسان عباس، القاهرة، مؤسسة ناصر للثقافة
  7. الخالدی،خالد یونس عبدالعزیز (2011) الیهود فى الدولة العربیة الإسلامیه فى الأندلس، غزه، دارالارقم
  8. الإدریسی، أبو عبد الله محمد بن محمد الحمودی (1989) نزهه المشتاق فی اختراق الآفاق، بیروت، عالم الکتب
  9. رینو،جوزیف (1984) الفتوحات الإسلامیة فی فرنسا وإیطالیا وسویسرا فی القرون الثامن والتاسع والعاشر المیلادى، تحقیق إسماعیل العربی، بیروت، دار الحداثة بالتعاون مع دیوان المطبوعات الجامعیة الجزائر
  10. طرحان، إبراهیم علی (1958) دولة القوط الغربیین، القاهرة، مکتبة النهضة المصریة
  11. ضیاء باشا (1989) الأندلس الذاهبة، دول الطوائف ودولة المرابطین وبدایة دولة الموحدین، تحقیق، صلاح ارشیدات، عمان، دارالکتاب العربی، ج2
  12. عبد العلیم ، مصطفى کمال (1968) الیهود فی مصر، القاهرة، مکتبة القاهرة الحدیثة
  13. عبدالمجید، محمد بحر(1970) الیهود فی الأندلس، القاهرة، مکتب الثقافیه
  14. العرینی، السید الباز (1982) الدولة البیزنطی ، بیروت، دار النهضة العربیة للطباعة والنشر
  15. عنان، محمد عبد الله (1973) الإحاطة فی أخبار غرناطة، القاهرة، الشرکة المصریة للطباعة
  16. کحیله، عبادة (1993) تاریخ النصارى فی الأندلس، القاهره، دار الکتاب المصری
  17. کیب، جوزیف ماک (1985) مدنیة المسلمین فی أسبانیا، ترجمة، محمد تقی الدین الهلالی، الرباط، دارالعلم
  18. المقری، أحمد بن محمد (1988) نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، تحقیق، إحسان عباس، بیروت، دارالصادر، 1988، ص269)
  19. مجهول (1981) أخبار مجموعة فی فتح الأندلس، تحقیق، إبراهیم الأبیاری، بیروت، دار الکتاب اللبنانی
  20. مؤنس، حسین (1995) فجر الأندلس، جده، الدار السعودیة للنشر والتوزیع
  21. مظهر، سلیمان (1995) قصة الدیانات، القاهره، مکتبه المدبولی
  22. Ashtor, Eliyhu(1979) The jews of moslem Spain, Philadelphia, vol, 3
  23. Broyde,Isaac,(1901) Spain,the jewish encyclopedia, New york, katav,Publishing House ,vol,11
  24. Bear, Yitzhaak (1989) A history of the jews in Christian spain, Fhiladelphia,vol,1
  25. Dozy, Reinhart, (1932), Historiredes musalmans despagne, leyden (Holland),e,l.Brills.a .
  26. Dobnov,Semon, markovich (1973) History of the jews from the romanfmpireto the early medieval period , New York, vol,5
  27. Staff, Editorial (1972) Encyclopedia Judaica, jerusale, Vol, 11
  28. Sevilles, Isidor (1966) History of the kings of the goths, vandals and suevi, Leiden
  29. Lindo,e.h (1970) The jews of spain and Portugal, New York