کاربست های مالی شیخعلی خان زنگنه در تثبیت رونق اقتصادی صفویان

نوع مقاله : مقاله علمی - پژوهشی

نویسنده

مربی گروه تاریخ دانشگاه پیام نور تهران، ایران

چکیده

. پس از دوران ثبات نسبی و اقتدار سیاسی دوره شاه عباس دوم 1052-1077،ق/1642-1666م حکومت صفوی وارد دوره ای از تحول سیاسی با اتکاء به دولتمردانی ناتوان و بی کفایت گردید که تدبیری جهت برون رفت از بحران سیاسی و اقتصادی نداشتند. اگرچه با روی کار آمدن شیخعلی خان زنگنه 1079-1100ق بار دیگر بارقه های امید و روشنایی و شوکتمندی بر سپهر سیاست ایران ظاهر شد.. .پژوهش حاضر با هدف بررسی سیاستهای راهبردی شیخعلی خان زنگنه در ابعاد داخلی و سیاست خارجی صفویان،در دوره شاه سلیمان 1077-1105ق/1666-1694م ،برمبنای مطالعه تاریخی و با روش توصیفی- تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد، که با توجه به افول و انحطاط سیاسی و نابسامانی اقتصادی دولت پس از شاه عباس دوم ، شیخعلی خان زنگنه با اتخاذ چه سیاستهای راهبردی توانست دولت صفویان را از ورطه فلاکت سیاسی و بحران اقتصادی نجات دهد.؟ فرضیه اصلی پژوهش آنست که وی با انجام اصلاحات مالی( توجه و تاکید به ظرفیت های تولید داخلی نظیر محصولات کشاورزی، اقدامات در راستای افزایش ارزش پول ملی)، اصلاحات نظامی( افزایش توان رزمی ارتش صفوی)،اصلاحات در زمینه سیاست خارجی(تثبیت امنیت مرزها، ایجاد سیاست موازنه درمیزان نفوذ قدرتهای اروپایی ) توانست اقدامات موثری در راستای آرامش سیاسی و رفاه اقتصادی ایران دوره صفوی به انجام رساند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sheikh Ali Khan Zanganeh's financial applications in stabilizing the Safavid economic prosperity

نویسنده [English]

  • Amir Farahzadi
Instructor of History Department, Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

. After the period of relative stability and political authority during the reign of Shah Abbas II 1052-1077 AH / 1642-1666 AD, the Safavid government entered a period of political transformation by relying on incompetent and incompetent statesmen who had no plan to get out of the political and economic crisis. However, with the coming to power of Sheikh Ali Khan Zanganeh 1079-1100 AH, sparks of hope, light and shock appeared once again on the sphere of Iranian politics. Suleiman 1077-1105 AH / 1666-1694 AD, based on a historical study and descriptive-analytical method to answer the question, what strategic policies to adopt due to the political decline and economic turmoil of the government after Shah Abbas II, Sheikh Ali Khan Zanganeh Was the government able to save the Safavids from the abyss of political misery and economic crisis? The main hypothesis of the research is that he carried out financial reforms (paying attention to domestic production capacities such as agricultural products, measures to increase the value of the national currency), military reforms (increasing the combat capability of the Safavid army), foreign policy reforms (stabilizing security Borders, creating a policy of balance in the degree of influence of European powers) was able to take effective measures for the political peace and economic prosperity of Safavid Iran

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sheikh Ali Khan Zanganeh
  • Domestic Production
  • Financial Reforms
  • Military Reforms

This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 http://creativecommons.org/licenses/by/4.0

مراجع

  1. اولئاریوس، آدام؛ (1363)سفرنامه اولئاریوس ؛ ترجمه احمد بهپور؛ نقش ایران؛ نشر ابتکار،
  2. باستانی پاریزی، محمد ابراهیم، (1379) سیاست و اقتصاد در عصر صفوی، تهران، نشر علم
  3. تاج بخش، احمد،( 1369) ایران در زمان صفویه، شیراز، انتشارات نوید
  4. حسینی استر آبادی، (1375)سید حسن ابن مرتضی، از شیخ صفی تا شاه صفی، تصحیح احسان اشراقی، تهران، علمی
  5. جملی کارری، جوانی فرانچسکو،(1357) سفرنامه جملی کارری، ترجمه عباس نخجوانی، عبدالعلی کارنگ، تبریز اداره کل فرهنگ و هنر آذربایجان شرقی
  6. خاتون­آبادی، عبدالحسین(1352)، وقایع السنین والاعوام، به­کوشش محمدباقر بهبودی، کتابفروشی اسلامیه، تهران
  7. خواجگی اصفهانی، محمد ابن معصوم،( 1371) خلاصه السیر، تاریخ روزگار شاه صفی صفوی، تهران، انتشارات علمی
  8. خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین الحسینی (1362) تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، مقدمه جلال­الدین همایی، بی‌جا، خیام.
  9. روهروبرن، کلاوس میشاییل،(1349) نظام ایالات در دوره صفوی ،ترجمه کیکاووس جهانداری،1349، انتشارات علمی و فرهنگی
  10. سانسون، مارتین،(1347) سفرنامه ی سانسون: وضع کشور شاهنشاهی ایران در زمان شاه سلیمان صفوی ، ترجمه تقی تفضلی، تهران، ابن سینا
  11. سبیلا، شوستر والسر(1365)؛ ایران صفوی از دیدگاه سفرنامه های اروپاییان؛ ترجمه غلامرضا و رهوام، تهران، امیرکبیر .
  12. سیوری، راجر، ، (1385)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز
  13. شاردن، ژان، (1373) سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی، تهران، انتشارات توس،جلد دوم،سوم،
  14. شاملو، ولی قلی بن داوود قلی(1371) قصص الخاقانی، تصحیح و پاورقی سید حسن سادات ناصری، تهران: سازمان چاپ و انتشارات
  15. دومانس، رافائل ،( 1359 :)وضع ایران در زمان شاه عباس ثانی ،ترجمه عباس آگاهی ، تهران ، زوار ،
  16. دوسو سر، آنتوان،(1365) علل سقوط شاه سلطان حسین، ترجمه ولی الله شادان،تهران،کتابسرا،
  17. فسایی، حسن،(1382) فارسنامه ناصری، تصحیح منصور رستگار، تهران ، امیرکبیر
  18. . فلسفی، نصرالله، (1316)، تاریخ روابط ایران و اروپا در دوره صفویه، تهران: بی‌نا.
  19. فوران، جان، (1377) مقاومت شکننده، تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ازصفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی ترجمه احمد تدین، تهران،نشر نی
  20. فیگوئرا، دن گارسیا دسیلوا،( 1381) سفرنامه، ترجمه غلامرضا سمیعی، تهران، قلم
  21. قزوینی، محمد طاهر وحید(1369) عباس نامه، تصحیح ابراهیم دهگان، اراک: داودی
  22. کشاورز، اردشیر، ( 1382)  عرصه عشق ، کرمانشاه، انتشارات طاق بستان،
  23. کالمار، ژان، (1385) مطالعات صفوی، ترجمه داوود طبایی، تهران، فرهنگستان هنر
  24. کمپفر، انگلبرت(1360) سفرنامۀ کمپفر به ایران، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی
  25. گاردنر، براین. (1383)هند شرقی ترجمه کامل محمد حلمی و منوچهر هدایتی خوشکلام. تهران: نشر پژوه.
  26. لکهارت، لورنس،(1375) انقراض سلسله صفویه، ترجمه اسماعیل دولتشاهی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی
  27. لمبتون، آن کاترین سواین فورد(1377) مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی
  28. لوفت، پاول،(1381) ایران در عصر شاه عباس دوم،ترجمه کیکلووس جهانداری،تهران،وزارت امور خارجه
  29. متی، رودی،( 1387) اقتصاد و سیاست خارجی عصر صفوی، ترجمه حسن زندیه، تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، .
  30. مشیزی، میر محمد سعید،(1369) تذکره صفویه کرمان، به کوشش محمد ابراهیم باستانی پاریزی،تهران ، انتشارات علم
  31. مردوخ کردستانی، شیخ محمد، (1351)، تاریخ کرد و کردستان، ج2، سنندج: کتابفروشی غریقی
  32. منشی ترکمان، اسکندر بیگ(1382) تاریخ عالم آرای عباسی، مقدمه ایرج افشار، تهران ، امیرکبیر.
  33. میرزا سمیعا؛ (1369)تذکرة الملوک؛ م تصحیح محمد دبیر سیاقی ،تهران،  امیرکبیر،
  34. مینورسکی، ولادیمیر، (1371) تذکره الملوک،رساله‌ای در باب دستگاه‌های دیوانی و تأسیسات و بنیان‌های اداریِ دولتی در عهد صفویه،ترجمه مسعود رجب نیا، به کوشش دکتر محمد دبیر سیاقی، تهران، امیرکبیر
  35. نصر آبادی، محمدطاهر ،(1349) تذکره نصرآبادی، ویرایش توسط حسن وحید دستگردی (تهران، مروارید
  36. نوایی، عبدالحسین،(1365) تاریخ ایران وجهان از مغول تا قاجاریه، تهران، نشر هما
  37. . ---------، (1360)، اسناد و مکاتبات تاریخی از سال 1038تا1105ق همراه با یادداشت‌های تفصیلی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
  38. هوشنگ مهدوی، عبدالرضا، (1364)، تاریخ روابط خارجی ایران، تهران امیر کبیر

 

  1. نشریات فارسی
  2. جعفرپور، علی ، سلیمی، بخشان، (1386) نگاهی به وزارت شیخ علی خان زنگنه در عصر صفوی، نشریه مسکویه، ، شماره هفتم، ، صص73-90
  3. کریمی, علیرضا، (1388) پژوهشی درباره شیخعلی خان زنگنه، نشریه حکومت اسلامی، شماره سوم، صص1-7

 

 

  1. منابع انگلیسی
  2. Al-Qasimi, Sultan Bin Muhammad. )1999(. Power Struggles And Trade In The Gulf 1620-1820. Produced by university of Exeterpress.p.69-83

 

 

  1. Rudee mathee-Administrative stability - 28and change in late-17th - century Iran: INT.J.middle east-studies. (1994). P..89-113 .
  2. .  Van der Oye, David Sch, (2010), Russian orientalism: Asia in theRussian mind
مطالعات تاریخی جهان اسلام
دوره 9، شماره 19 - شماره پیاپی 19
سال نهم، شماره 19، پاییز 1400
مهر 1400
صفحه 169-192

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار