• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • همکاران دفتر نشریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه
  • ثبت نام
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter Telegram
مطالعات تاریخی جهان اسلام
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 6 (1397)
شماره شماره 12
شماره شماره 11
دوره دوره 5 (1396)
دوره دوره 4 (1395)
دوره دوره 3 (1394)
دوره دوره 2 (1393)
دوره دوره 1 (1392)
کراماتی, سید علادین, خیراندیش, عبدالرسول. (1397). جغرافیا، فصل مشترک اندیشه‌های تاریخی ابن‌خلدون و حمدالله مستوفی قزوینی. مطالعات تاریخی جهان اسلام, 6(11), 59-78.
سید علادین کراماتی; عبدالرسول خیراندیش. "جغرافیا، فصل مشترک اندیشه‌های تاریخی ابن‌خلدون و حمدالله مستوفی قزوینی". مطالعات تاریخی جهان اسلام, 6, 11, 1397, 59-78.
کراماتی, سید علادین, خیراندیش, عبدالرسول. (1397). 'جغرافیا، فصل مشترک اندیشه‌های تاریخی ابن‌خلدون و حمدالله مستوفی قزوینی', مطالعات تاریخی جهان اسلام, 6(11), pp. 59-78.
کراماتی, سید علادین, خیراندیش, عبدالرسول. جغرافیا، فصل مشترک اندیشه‌های تاریخی ابن‌خلدون و حمدالله مستوفی قزوینی. مطالعات تاریخی جهان اسلام, 1397; 6(11): 59-78.

جغرافیا، فصل مشترک اندیشه‌های تاریخی ابن‌خلدون و حمدالله مستوفی قزوینی

مقاله 3، دوره 6، شماره 11، بهار و تابستان 1397، صفحه 59-78  XML اصل مقاله (276 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
سید علادین کراماتی 1؛ عبدالرسول خیراندیش2
1دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شیراز
2استادتمام تاریخ و عضو هیئت علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز
تاریخ دریافت: 18 فروردین 1397،  تاریخ بازنگری: 12 خرداد 1397،  تاریخ پذیرش: 07 خرداد 1398 
چکیده
ابن­خلدون متفکر، مورخ و جامعه­شناس معروف مسلمان شمال آفریقا، نه ‌تنها با حمدالله مستوفی قزوینی محقق و مورخ ایرانی عصر مغول، در یک دوره زمانی نزدیک به هم می‌زیسته‌اند، بلکه از جهاتی دیگر نیز با هم همانند هستند. هر دو اندیشمند، در دستگاه اداری و دیوانی عصر خود، دارای مناصبی بودند. در این میان، دانش جغرافیا تأثیری عمده در اندیشه و تألیفات آنان ایفا نموده است. با وجود فاصله مکانی و جغرافیایی که از یکدیگر داشته­اند، می­توان حمدالله مستوفی را نزدیک­ترین مورخ و مؤلف ایرانی به ابن‌خلدون به­شمار آورد که متأثر از اندیشه واقع­بین خود، جغرافیا را بستر و زمینه شکل­گیری حوادث تاریخی می­دانست. اگرچه سیر تمدنی سرزمینی آنان متفاوت است، اما در زمینه رویکرد به علم جغرافیا، با یکدیگر اشتراکاتی دارند.
با توجه به مطالب فوق، این پژوهش می­کوشد با روش توصیفی ـ تحلیلی، به مهم­ترین اشتراکات جغرافیایی ابن­خلدون و حمدالله مستوفی اشاره کند. نتایج این پژوهش، حکایتگر آن است که این دو پژوهشگر، با دو رویکرد متفاوت جغرافیایی به «تاریخ» و «اجتماع» عصر خویش می­نگریسته­اند. ابن‌خلدون، دانش جغرافیا را عاملی مؤثر بر شکل­گیری و ارتقای اجتماع بشری قلمداد می­کند؛ درحالی‌که مستوفی آن را مایه وحدت و انسجام و حفظ هویت ایرانی و اندیشه ایران­شهری می­داند. همچنین، ابن­خلدون به مفهوم آفریقای پس از موحدون، و حمدالله مستوفی به مفهوم ایران­شهر پس از ایلخانان، توجه­ای ویژه دارد.
کلیدواژه‌ها
ابن‌خلدون؛ حمدالله مستوفی؛ جغرافیا؛ ایران‌شهر؛ شمال آفریقا
مراجع

الف. کتاب

ابن­خلدون عبدالرحمن. 1383. تاریخ ابن‌خلدون. ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: مؤسسه مطالعات فرهنگی.

ـــــ . 1336. مقدمه ابن‌خلدون. ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

اشپولر، برتولد. 1386. تاریخ مغول در ایران. ترجمه محمود میرآفتاب، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

باسورث، ادموند کلیفورد. 1381. سلسله‌های اسلامی جدید؛ راهنمای گاه‌شماری و تبارشناسی. ترجمه فریدون بدره­ای، تهران: مرکز باستان‌شناسی اسلام و ایران.

بینش، مسعود. 1393. منطق ابن­خلدون؛ جستاری در اندیشه واقع­گرای ابن­خلدون از نگاه دکتر علی الوردی. تهران: نشر پژواک.

شیخ، محمدعلی. 1375. پژوهشی در اندیشه‌های ابن‌خلدون. تهران: دانشگاه ملی ایران.

طباطبایی، سیدجواد. 1385. دیباچه­ای بر نظریه انحطاط ایران. تهران: نشر نگاه معاصر.

لاکوست، ایو. 1385. جهان‌بینی ابن‌خلدون. ترجمه مظفر مهدوی، تهران: دانشگاه تهران.

لین پول، استانلی. 1363. طبقات سلاطین اسلام. ترجمه عباس اقبال، انتشارات دنیای کتاب.

مجتهدزاده، پیروز. 1381. جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی. تهران: انتشارات سمت

مستوفی، حمدالله. 1336. نزهه ­القلوب. تصحیح گای لسترنج، لیدن: مطبعه بریل.

ـــــ . 1364. تاریخ گزیده. تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: امیرکبیر.

ـــــ . 1380. ظفرنامه. مصحح پروین باقری اهرنجانی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

مهدی، محسن. 1390. فلسفه تاریخ ابن‌خلدون. مترجم مجید مسعودی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

ب. مقاله

آقاجری، هاشم و احمد فضلی­نژاد. 1388. «بازیابی مفهوم ایران­زمین در آثار و آرای حمدالله مستوفی قزوینی». فصلنامه علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، سال نوزدهم، دوره جدید، پیاپی 76، ش 1.

الهیاری، فریدون. 1382. «بازنمایی مفهوم ایران در جامع­التواریخ رشیدالدین فضل­الله همدانی». فصلنامه مطالعات ملی؛ سال چهارم، ش 1.

بهرامی، روح­الله. 1381. «تاریخ­نگاری ایرانی و هویت ملی». فصلنامه مطالعات ملی، سال چهارم، ش ­14، زمستان.

بیانی، شرین و دیگران. 1382. «تاریخ­نگاری و هویت ملی». فصلنامه مطالعات ملی، سال چهارم، پیاپی 16، ش 2.

حسن­زاده، اسماعیل. 1382. «هویت ایرانی در تاریخ­نگاری بیهقی و جوینی». فصلنامه مطالعات ملی، پیاپی 15، سال چهارم، ش 1.

کاوندی، سحر و شاد­دل، طیبه. 1392. «تأثیر عوامل جغرافیایی بر اخلاق». فصلنامه اخلاق زیستی، 1392، دوره 3، ش 9، ص: 89 -121.

کراوولسکی، دورویتا. 1378. «احیای نام ایران در عهد ایلخانان». ترجمه علی بهرامیان، فصلنامه تاریخ روابط خارجی، نشریه مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه، سال اول، ش 1، زمستان.

مجتهدزاده، پیروز. 1385. «دموکراسی و هویت ایرانی». مجله اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، ش 221.

محمدی، ذکرالله و مسعود آدینه‌وند. 1393. «بینش و روش در تاریخ­نگاری و تاریخ‌نگاری حمدالله مستوفی قزوینی». دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی تاریخ‌نگاری دانشگاه الزهرا(س)، سال بیست‌وچهارم، دوره جدید، پیاپی 99، ش 14، پاییز و زمستان.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 152
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 96
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

Journal Management System. Designed by sinaweb.